Dilution (Pha loãng) là gì?

Bài viết được chia sẻ bởi Bùi Quang Minh tại Group Pha Chế Rượu Tại Nhà - Chia Sẻ Công Thức Cocktail

Theo định nghĩa về mặt khoa học thì pha loãng là làm giảm nồng độ chất tan có trong một dung dịch bằng cách thêm dung môi vào dung dịch đó hoặc bằng cách tách bớt chất tan có trong dung dịch. Nhưng nói một cách dễ hiểu với các anh em trong nhóm, thì đó là thêm nước vào cốc rượu của anh em đang uống, và cốc rượu sẽ nhạt đi.

Vậy hiện tượng pha loãng này đến từ đâu? Nó có ảnh hưởng gì đến ly cocktail của các bạn? Thì hôm nay mình xin chia sẻ đến các bạn những gì mà mình đã tìm hiểu được và cũng học được qua quá trình uống thử, làm thử ly cocktail tại nhà cũng như qua sách qua báo mà mình đọc được.

Hung thủ của vụ án

Như mình đã nói ở trên, pha loãng là khi bạn bỏ nước vào trong ly đồ uống của mình và ly đồ uống đó bị nhạt đi. Vậy nước chính là tác nhân chính gây ra độ loãng của một ly đồ uống. “Vậy thì cho ít đá đi là ly nước sẽ bớt nhạt hơn, quá đơn giản”. Nhưng sự thật thì đá chỉ là một phần của ly nước đó anh em ạ. Bởi ly nước hay trong trường hợp mà mình nói ở đây, là ly cocktail của các bạn, bản thân các nguyên liệu mà các bạn sử dụng đã chứa một lượng lớn nước rồi. Ví dụ như: syrup (đường và nước), rượu nền hoặc rượu mùi (trừ đi nồng độ của loại rượu đó, thì phần còn lại trong chai rượu là nước), nước ép hoa quả, soda, … Đa số chúng là nước.

Tuy nhiên, phần lớn nước là từ đá mà ra các bạn ạ. Còn những phần khác đến từ nguyên liệu thì lát nữa mình sẽ nói thêm nha.

Pha loãng và làm lạnh

Đây là 2 khái niệm không thể tách rời khi các bạn pha một ly cocktail. Ly cocktail mà lạnh thì chứng tỏ nó đã được pha loãng và ngược lại. Bạn pha loãng càng nhiều thì ly cocktail của bạn càng lạnh. Mình đã đọc được một thí nghiệm rất hay của Dave Arnold, tác giả của cuốn sách “Liquid Intelligence” nổi tiếng. Dave Arnold đã viết trong cuốn sách của mình rằng “Bạn có thể tạo ra một ly cocktail có nhiệt độ dưới 0oC kể cả viên đá mà bạn đang dùng có nhiệt độ 0oC”. Điều này sẽ khiến bạn khá bất ngờ bởi nghĩ thoáng qua đã là vô lý rồi. Nhưng thật ra đó là khoa học và nó thể hiện mối liên kết giữa pha loãng và làm lạnh. Khi bạn dùng nước đá ở 0oC để pha một ly gì đó dùng kỹ thuật khuấy chẳng hạn, thì ban đầu khi bạn khuấy, rượu sẽ giảm nhiệt độ khá nhanh về 0oC, nhưng nếu tiếp tục khuấy, thì nhiệt độ đó có thể về nhiệt độ âm. Và tất nhiên ly cocktail sẽ ngày càng loãng hơn và ai uống một ly Old Fashioned loãng thế để làm gì nhỉ? Trừ khi bạn làm James Bond, thích Shaken not Stirred thì chắc bạn sẽ thích một ly loãng như thế đấy.

Các chú ý đến pha loãng

Đá:

Đá chính là yếu tố chính mang nước vào ly cocktail. Đá có tác dụng làm lạnh, tạo ra kết cấu, đồng thời cũng làm cho hương vị của ly cocktail được hài hòa hơn. Tuy nhiên, đá cũng rất dễ làm hỏng ly cocktail của bạn thông qua việc pha loãng.

Bạn shake ly cocktail quá lâu, dùng đá tan chảy để shake, dùng đá quá nhỏ và đã chảy nước nhiều… tất cả đều mang lại cho bạn một ly cocktail bị loãng vị.

Một tip là với những viên đá cũ, các bạn nên gạt lại nước thừa trong shaker trước rồi mới bỏ nguyên liệu vào và shake để cocktail của mình được ổn định nhé.

Syrup:

Syrup là một trong những nguyên liệu rất cần thiết để tạo nên một ly cocktail, từ một ly old Fashioned cổ điển, đến một ly cocktail hiện đại đầy màu sắc. Và syrup cũng góp phần đưa nước vào ly cocktail. Phần lớn việc này đều có tác dụng tốt đến ly cocktail. Tuy nhiên, với nhiều người, họ không thích sử dụng syrup trong các cocktail classic như Old Fashioned, Mojito hoặc Daiquiri mà thay vào đó là dùng trực tiếp đường hạt. Và mình cũng là một trong số đó khi mình muốn thưởng thức một ly Daiquiri.

Nói chung, việc sử dụng syrup là rất cần thiết trong cocktail bởi nó dễ pha loãng và dễ kết hợp với các nguyên liệu lỏng khác. Tuy nhiên, hãy chuẩn bị cho mình một sản phẩm syrup tốt, có độ ngọt ổn định nhất nhé.

Rượu nền và rượu mùi:

Rất lạ đúng không khi mình nhắc đến yếu tố này trong bài pha loãng? Lí do rất đơn giản, rượu càng có nồng độ thấp, lượng nước trong nó càng nhiều. Cái này có thể với các bạn là chuyện khá bình thường. Nhưng với khá nhiều người, thì họ rất muốn ly cocktail của mình làm với loại rượu có nồng độ càng cao một chút thì càng tốt (ít nhất là 50% hoặc 100 proof). Bởi khi đó, vị của rượu sẽ ít bị pha loãng đi trong cocktail và hương vị sẽ được đẩy lên nhiều hơn khi thưởng thức. Tất nhiên trường hợp này, chỉ phù hợp với các bạn uống được rượu có độ cồn cao nha. Mình đã thử Old Fashioned với 2 loại Bourbon có 2 nồng độ 40% và 50% với cùng thời gian khuấy và cùng lượng đá mình khuấy. Thì thấy rằng, 50% sẽ đậm vị hơn và tất nhiên là nặng hơn. Ly 40% sẽ cho ra một sản phẩm nhẹ hơn, hương vị không được dậy lên khi nhấp thử. Nên từ đó, mình luôn muốn sử dụng rượu ít nhất trên 40% để có thể phù hợp với độ pha loãng của nước trong khi shake hoặc stir.

Thời gian stir và shake:

2 kỹ năng không thể thiếu khi pha chế cocktail và 2 kỹ năng này cũng là điều then chốt để ly cocktail của bạn được đánh giá là bị nhạt hay đã phù hợp với bản thân rồi. Kết hợp với yếu tố đá viên ở trên, thì bạn sẽ stir hay shake trong bao lâu để đạt được vị phù hợp nhất thì đòi hỏi bạn phải bỏ ra rất nhiều thời gian để luyện tập. Làm một ly cocktail tại nhà để mình tận hưởng không sao, nhưng nếu bạn làm ở quẩy bar cho nhiều khách thì sao? Độ ổn định vẫn là rất cần thiết nên 2 kỹ năng này sẽ được master dựa vào việc luyện tập của bản thân bạn. Bởi nó còn phụ thuộc vào loại đá mà bạn chọn nữa. Đá đã chảy nhiều nước hoặc đá quá nhỏ để pha, lực chọn đá đập dập và đá xay để stir, lựa chọn đá viên to và đập nhỏ ra để stir, … Tất cả sẽ ảnh hưởng lên kết quả cuối cùng của món cocktail của bạn.

Để nói sâu hơn và pha loãng thì thật sự còn rất nhiều thứ cần phải nói về nó, nhưng mình nghĩ nhiêu đây cũng là những tổng hợp và những gì mình đã vắn tắt lại để chia sẻ đến các bạn. Trong bài cũng có một số sở thích cá nhân và có thể sẽ có những sai sót nhất định nên mình rất cần các bạn chia sẻ bằng cách comment nhé để mình tiếp thu thêm những kiến thức mới từ các bạn cũng như để những người khác trong nhóm hiểu được phần nào việc mình đang làm sai ở đâu hoặc chưa đúng chỗ nào nha.

Xem thêm nhiều nội dung về pha chế trên ứng dụng  Home Bar